Historia i działalność OSP w Przerośli.

 

     Przerośl - wieś należąca administracyjnie do powiatu suwalskiego, gdzie przeważnie były budynki drewniane i kryte strzechą z tego też powodu bardzo często wybuchały pożary niszcząc bezpowrotnie mienie i dobytek  gospodarzy. Pożary stanowiły tym większą klęskę, gdyż bardzo powoli poprawiał się stan budownictwa, a społeczeństwo niedostatecznie było przygotowane do zwalczania "ognia". Te oraz szereg innych czynników wpływały na fakt, że z biegiem lat zamiast zmniejszać się, wzrastała liczba pożarów. Zwiększały się także straty spowodowane

w ich wyniku. Najczęstsze powody powstawania pożarów to: brak opieki nad dziećmi, wyręczanie się dziećmi przy pracy w zabudowaniach gospodarczych, noclegi w stodołach

i na strychach oraz nieszczelność przewodów kominowych.

     Aby zapobiec temu niebezpieczeństwu miejscowi mieszkańcy postanowili założyć jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej.

     Pierwsze wzmianki o ochronie przeciwpożarowej w Przerośli pochodzą z 1799 roku kiedy Przerośl była jednym z największych miast na terenie dzisiejszej Suwalszczyzny.

W pobliżu ratusza usytuowany był mały budynek - szopa mieszczący sprzęt przeciwpożarowy. W 1799 roku wyposażenie przeciwpożarowe Przerośli składało się ze: 120 skórzanych wiader, 200 bosaków, 10 kadzi z wodą oraz pompy, w każdym domu znajdowała się drabina i bosak. Składka asekuracyjna /na wypadek pożaru/ wynosiła 157.850 złotych. Po pożarze który, miał miejsce 30 lipca 1785 roku mieszczanie ustanowili "Św. Agatę" patronką opieki od ognia.   

     Ludzie, którzy organizowali straż pożarną na terenie naszej gminy dziś już nie żyją.

Nie zachowały się żadne oryginalne dokumenty z tego okresu dotyczące założenia i założycieli ochotniczej straży ogniowej / tak się wtedy nazywała/  w Przerośli.

     Pierwsza wzmianka o potrzebie utworzenia OSP pochodzi z 1922 roku, kiedy to w projekcie budżetu w tytule XIII l.p. 21 pojawiła się dyspozycja uwzględniająca środki na założenie straży ogniowej w wysokości 572,000 marek polskich lecz projekt ten nie został uchwalony, uchwalono natomiast  składkę ogniową na budynki gminne. Do projektu tego powrócono w 1923 roku  i na wniosek  kilku społeczników utworzono w Przerośli straż ogniową, przy dużej przychylnosci władz gminnych.

     W 1926 roku na polecenie  Starostwa Suwalskiego uruchomiono w Przerośli "Komitety Przeciwpożarowe", które  miały między innymi kontrolować narzędzia przeciwpożarowe

w poszczególnych domach, a w które to ludność musiała być zaopatrzona.  Niedużo  wiemy 

o działalności strażaków w tym okresie, nikt wtedy nie prowadził żadnych zapisów.

Większość zapisków pochodzi z okresu po zakończeniu II wojny światowej. Do 1939 roku 

w dokumentach pojawia się tylko wzmianka o składce ogniowej na budynki gminne.  Być może fundusz ten obejmował tez działalność straży ogniowej. Lata 1939- 1945 przypadają na okres II wojny światowej i nie istnieją żadne dokumenty z tych lat. 

     Z chwilą zakończenia działań wojennych wraz z administracją państwową zaczęła też swoją działalność straż ogniowa, która w 1950 zmieniła nazwę na ochotniczą straż pożarną.

Od chwili założenia straż była najbardziej aktywną organizacją w Przerośli. Strażacy swoją działalnością inicjowali /robią to do dziś/ wiele przedsięwzięć kulturalnych i społecznych. Członkowie Jednostki OSP położyli główny nacisk na profilaktykę oraz prowadzenie wśród mieszkańców akcji uświadamiających w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Działalność straży pożarnej to przede wszystkim  pozyskiwanie, utrzymanie sprzętu  i umundurowania, staranie się o fundusze szkoleniowe, utrzymanie dyscypliny i gotowości bojowej, działania kulturalno-oświatowe oraz budowanie więzi strażackiej.

     Od początku istnienia do 1970 roku straż była jednostką typu "km" - trakcja konna 

+ motopompa, a od 1970 jednostką typu "S" - posiadała samochód bojowy.

      Strażnicą /remiza - nazwa potoczna / strażacką na początku była drewniana szopa,

w której stał "wóz strażacki". Pierwszymi pojazdami były wozy konne.  Był to wóz na jedną parę koni z ogromną drewnianą beczką  wypełnioną wodą, która zawsze musiała być stale napełniana wodą. Siłą napędową były prywatne konie wraz z woźnicami, których co roku wyznaczała Gromadzka Rada Narodowa . Często te konie na dźwięk syreny uciekały z pola przed remizą i wyjazd na pożar był opóźniony. Zadaniem podstawowym straży było zabezpieczenie przeciwpożarowe osady Przerośl oraz udzielenie pomocy sąsiednim wsiom 

w obrębie 10 km. od swojej siedziby.

     Początkowo strażacy nie mieli mundurów. Każdy do pożaru biegł we własnym ubraniu.

W zamian za to i za działalność na rzecz ochrony przeciwpożarowej strażacy ochotnicy, co roku byli zwalniani z obowiązkowego szarwarku na rzecz Gminy.

     W 1969 roku zostają rozpoczęte prace nad budową remizy strażackiej, która miała zastąpić przenośny blaszany garaż. Wszystkie prace ziemne, przygotowanie pustaków wykonywali sami strażacy osobiście oraz pomagali przy wznoszeniu budynku i chociaż pomimo wielu trudności, to udało się budowę zakończyć dzięki czemu warunki bytowe strażaków bardzo się poprawiły. Dzięki świetlicy strażacy mogli organizować choinkę dla swoich dzieci, turnieje wiedzy pożarniczej, wieczorki taneczne i zabawy dla miejscowej ludności, z których dochód był przeznaczany na działalność straży.

     Mijały lata, jedni odchodzili inni przychodzili do OSP, pozostawali i niektórzy są strażakami do dziś. Takim żywym przykładem jest druh Skubina Eugeniusz, który za przykładem swojego ojca, który był jednym z założycieli straży w młodym wieku wstąpił do straży pożarnej  

i  przejął rolę mechanika motopompy. W 1960 został skarbnikiem OSP. W 1970 roku przyprowadził pierwszy samochód pożarniczy "star 25", którego został pierwszym kierowcą,

a po długim okresie użytkowania przekazał go innej jednostce. Był też wieloletnim Naczelnikiem OSP w Przerośli , potem Naczelnikiem Gminnym OSP, członkiem Zarządu OSP, członkiem Zarządu Powiatowego OSP, Gospodarzem.  W 2000 roku przekazał samochód pożarniczy "star 200" dla druha Szlaszyńskiego Janusza  i zakończył czynną działalność

w miejscowej straży stając się gospodarzem i członkiem honorowym OSP.

     W 1973 roku OSP Przerośl otrzymała dyplom za zajęcie 4 miejsca we współzawodnictwie o tytuł najlepszej OSP w Powiecie. W konkursie brało udział 29 jednostek OSP. 

     OSP w Przerośli za sumienną i ofiarną pracę społeczną na rzecz ochrony przeciwpożarowej oraz wzorową działalność operacyjno-taktyczną w 1984 roku została wyróżniona dyplomem przez Komendanta Państwowej Straży Pożarnej.

     W 1997 roku Komendant Główny PSP włączył OSP Przerośl do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Corocznym przeglądem dorobku OSP są walne zebrania, na których omawiane są osiągnięcia strażaków, problemy wynikające z bieżącej działalności, sprawy ochrony przeciwpożarowej, przygotowanie i organizacja imprez strażackich. Również corocznie organizowane są gminne zawody pożarnicze z których zwycięska drużyna uczestniczy

w zawodach powiatowych organizowanych co dwa lata. 

     Patrząc dziś z perspektywy lat na całą działalność naszej straży musimy szczerze sobie powiedzieć, że zasłużyła ona na uznanie wśród mieszkańców Przerośli i okolicy. Zawsze była gotowa nieraz z narażeniem życia do niesienia pomocy pełna poświęceń dla społeczeństwa

i Ojczyzny. Będą służyć społeczeństwu do końca świata i jeszcze dłużej.

   Na początku roku 1957 powstała OSP w Blendzie. Ze względu na brak dobrej woli założycieli, którzy nie przyjęli statutu i nie złożyli zapotrzebowania na sprzęt

w dn. 6.12.1957 r. uchwałą nr 5/57  Prezydium Zarządu Powiatowego została zlikwidowana.

Dzisiaj w Gminie oprócz jednostki w Przerośli działa również OSP w Pawłówce

i w Rakówku.